Algemene vakbegrippen
Het reddingsplan is een speciaal soort veiligheidsinformatieblad met een plan van aanpak voor redding en evacuatie van verongelukte personen. Volgens artikel 10 van de Duitse arbowet en DGUV-voorschrift 1 (vgl. §8, §24, §25, §29, §31) is een reddingsplan vereist. Op basis van de Risico-Inventarisatie en -Evaluatie wordt bepaald welke reddingsmaatregelen nodig zijn.
Dit artikel beschrijft het reddingsplan met het oog op werken met persoonlijke beschermingsmiddelen tegen vallen van hoogte. Een reddingsplan kan echter ook van belang zijn bij andere gevaarlijke werkzaamheden. Voorwaarde voor het gebruik van valstopsystemen is altijd het beschikbaar hebben van een reddingsplan.
Een werkgever is verplicht zijn werknemers te beschermen tegen de risico’s die zij op het werk lopen. Dat begint met de keuze van de juiste PBM en gaat ook over vragen als: “Wat doen we nà een val?”.
Iedereen moet in zo’n geval weten wat hij moet doen. Eerste hulp verlenen kan collega's zelf ook in een gevaarlijke situatie brengen. Of ze moeten door gebrek aan uitrusting en training eerst wachten op professionele hulp.
Een reddingsplan is voor ieder bedrijf verschillend. Maatregelen moeten daarom altijd worden afgestemd op de specifieke omstandigheden. Er moet rekening worden gehouden met ingezet materiaal (PBM tegen vallen en reddingsmiddelen), plaatselijke omstandigheden (bijv. vrijstaand huis of flat) en vele andere factoren die van invloed kunnen zijn.
De belangrijkste pijlers van een reddingsplan staan hieronder beschreven. Deze moeten individueel worden aangepast en uitgevoerd.
De brandweer (vaak vrijwillige brandweer) heeft te veel tijd nodig. Na binnenkomen van de melding rukt de brandweer uit. Bij de uitruktijd komt nog de rijtijd. Als de brandweer aankomt is het slachtoffer nog niet meteen gered. De brandweer begint eerst met verkennen, voorbereiden van reddingsmaatregelen en moet eventueel specialistische hulp inroepen, bijv. hoogteredding.
Het slachtoffer is dus aangewezen op snelle hulp van collega’s. Als de brandweer is gearriveerd kunnen zij verdere hulp verlenen.
Een collega aan de veiligheidslijn weer omhoog en over de rand trekken klinkt misschien logisch, maar is meestal niet te doen en bovendien ook nog eens heel gevaarlijk. Ook met vereende krachten is het niet mogelijk een slachtoffer over de dakrand te trekken.
Doorsnijden van de lijn is echt alleen de allerlaatste optie. Daarbij moet men uiterst voorzichtig te werk gaan. Bij zo’n “Rescue Cut” is het zelfs in trainingen tot diverse ongevallen gekomen, omdat niet alleen de bedoelde lijn werd doorgesneden, maar ook de veiligheidslijnen.
Daarnaast is het een enorm verschil of het slachtoffer na het doorsnijden op de grond valt of in een beveiligingssysteem wordt overgenomen.
Let op: een veiligheidslijn doorsnijden is nooit onderdeel van het reddingsplan!
Nee, hoogteredders hoeven niet altijd op de bouwplaats te zijn. Deze indruk kan snel ontstaan, als je je voor het eerst bezighoudt met het thema reddingsplan.
Bij grote bouwprojecten of in complexe situaties is het over het algemeen wel gebruikelijk dit uit te besteden aan gespecialiseerde dienstverleners. In dat geval is meestal een team bestaande uit drie gespecialiseerde krachten beschikbaar in geval van nood.
Ja, iedereen kan dit leren. De omgang met reddingsmiddelen moet worden geleerd en regelmatig worden geoefend, maar met de juiste begeleiding lukt dat goed.
Veel mensen zijn misschien bang dat ze moeilijke knooptechnieken moeten leren of lichamelijk topprestaties moeten leveren. Door de juiste reddingsmiddelen te kiezen en regelmatig te oefenen kan men die zorgen wegnemen.
